Workshop Machinaal Quilten bij Babette. En we gaan bij Dorry borduren met de Featherweight!

Gisteren deed ik zelf mee met een workshop van Babette van Hattem, Machinaal Quilten.


Het was een klein groepje dames, met grote naaimachines en soms electronische voetjes om te quilten. Ik had mijn Singer 222 mee en mijn standaard quiltvoet, het model dat ik ook in Het Singer Winkeltje heb.



Ik heb de stang waar de voet aan vastzit nog een stukje lager moeten zetten. Maar toen ging het ook erg goed!




Bij de Quiltmuis was het weer een verwennerij met lekkers en een soepje. Het was ook een lentedag, heerlijk!





Bij iedere machine deed Babette een stukje voor.



Ondanks dat ze geen stem had die dag, kregen we veel uitleg en moesten we daarna zelf aan de slag.




Onderstaande heeft Babette op de Singer 222 gemaakt.

Als je op de link hieronder klikt, kan je het filmpje bekijken.

Filmpje van het Quilten op de Singer 222.

Ik had bij De Quiltmuis nog even snel handschoentjes gekocht, die echt goed antislip en niet zweterig waren. Perfecte handschoentjes voor het quilten en niet duur.

Als je dit ook een keer wilt proberen, kom dan naar de workshop bij Quilt-it-and-Dotty in Overloon, (nieuwe datum wordt nog bekend gemaakt!). We starten met een Onderhoudsworkshop en na de lunch gaan we vrij borduren met de Featherweight. Om alvast een idee te krijgen van wat we dan gaan maken, kan je in het volgende filmpje van Poppy Treffry kijken. Klik op onderstaande link.

Poppy Treffry aan het borduren met een oude Singer naaimachine.

We gebruiken daarbij dit voetje, dat kan je gewoon lenen voor de workshop. Er wordt weer een nieuwe datum geprikt, die in de agenda van Het Singer Winkeltje wordt geplaatst.

Singer 764.

De jongste zoon vertelde dat er gebeld was voor een servicebeurt en of ik terug wilde bellen. Natuurlijk wilde ik dat en ik vroeg aan de mevrouw of het een mechanische of een electronische naaimachine betrof. Een mechanische! En het was al een oude.


Een plastic koffer, maar wel een metalen machine. Het viel me niet tegen. De machine zou lussen en de draadspanning deed het niet goed. Dat moet geen probleem zijn, een kwestie van instellen.

Als eerste maar de controle van het voetpedaal en de condensator verwijderd.


Daarna bleek de naald op het spoelhuissysteem te stuiten. Dus er was iets mis met de timing. De timing, daar had ik het laatst ook al over, is het op elkaar afgestemd zijn van de beweging van de naald en de haak van het spoelhuissysteem. Die haak moet de bovendraad van de naald oppikken en om de onderdraad heen draaien.
Bij deze machine was de timing ontregeld. De onderkant moest dus open.
Waarschijnlijk was dat lange tijd niet gebeurd! Want de delen waar je zo bij kon en die van buitenaf bereikbaar waren, zagen er stofvrij uit. Maar de onderkant was een verzamelplaats van stof en verzeltjes die daar misschien vanaf december 1975 terecht gekomen waren, dat was de datum-stempel die in de machine geslagen was.



Nu zag ik ook in de handleiding dat er helemaal niets vermeld werd over stofvrij maken. Er stond zelfs dat bij normaal gebruik olie niet nodig was. Misschien is er niet op gerekend dat er na 40 jaar nog gebruik gemaakt zou worden van de machine.



Dus ik maakte alles zo goed mogelijk schoon. De plastic tandwieltjes zagen er daarna weer netjes uit, groefje voor groefje met een sate-prikker de tandwielen gereinigd.



Nu was er bij het verwijderen van de bodemplaat wel een stukje bruin plastic tevoorschijn gekomen, dat ik niet kon thuis brengen....

Ik herstelde de timing, de haak ging rakelings langs de naald op het moment dat de naald omhoog ging.  Dat moest het goede punt zijn! Snel weer alles in elkaar zetten, de spoel in het spoelhuis, de bovendraad inrijgen... Best wel even uitzoeken hoe dat allemaal moet.

Door te draaien aan het vliegwiel kwam de onderdraad omhoog. Triomf!! Snel de stroom erop en op het voetpdaal drukken. Mooie steekjes! Viel met toch enorm mee van zo'n machine met plastic schoepen! Ik naaide een stuk van een centimeter of 30.

En toen stopte het. De machine liep weer vast, de timing was weer ontregeld. Dus weer omkeren om te kijken. En daar kwam alweer een stukje bruin plastic tevoorschijn. Iets groter dan het eerste en... met een schoepje erop, zo'n richeltje waarmee het ene tandwiel het andere tandwiel laat draaien. Oei..

Nu maar even met een lamp erbij gekeken op deze plaats. En gedraaid aan het vliegwiel. Toen bleek dat het achterste bruine tandwiel niet helemaal compleet was. Er was een stuk weg. En daardoor draaide dit tandwiel niet mee en verpestte zo de net herstelde timing.



Het werd dus een slecht-nieuws-gesprek. Want hier houdt het voor mij op. Misschien dat iemand dit nog kan herstellen, een naaimachine-handelaar met heel veel extra onderdelen voor dit type naaimachine. Maar die onderdelen zullen nu ook al 40 jaar oud zijn. Ik zou er niets aan doen als ik die mevrouw was. Helaas pindakaas. Hoe sneu ook.

Ik kreeg een bos schattige tulpen voor de moeite! Wat mooi he!



En ik maakte een kopie van de handleiding. Altijd handig..



Maar nu moet ik dus voor een servicebeurt vragen of het een mechanische naaimachine is (dus zonder printplaten en futuristische lichtjes of tiptoetsen) en absoluut geen plastic schoepen heeft. Want ik weet echt zeker dat je geen machine met plastic tandwielen moet hebben. Die zijn na 40 jaar verdroogd en brokkelen af. Dus koop een oude zwarte zware naaimachine of een Featherweight, of een nieuwe met garantie, maar geen plastic tweedehandsje uit de jaren '70!


Intussen is ook de tweede trui (sinds ik begon te breien op Tweede Kerstdag) af. Alleen heb ik hem nog niet aangehad, want ineens is het warmer weer geworden. Dus hoop ik toch nog op een paar winterse dagen! De mouwen waren veel te lang, dus die heb ik voor een deel uitgehaald door een toer ergens door te knippen en een nieuw einde te breien. De boorden zijn niet rekbaar met ribbels, maar met een omslag.


Ik ben al aan de derde trui begonnen. Gewoon even heel veel zin in breien!

En we konden vanmorgen even koffie drinken in de tuin, zonder vest zelfs. Voor het eerst dit jaar! We verklaarden het tuinseizoen voor geopend! Al is het voorlopig maar voor een dag.



Dit is het patroon van de trui, alleen maak ik niet de onderkant ongelijk van lengte. En ik brei op een rondbreinaald, voor- en achterpand tegelijk en zoveel mogelijk recht. De kleur van de wol lijkt meer op de foto van het patroon dan op onderstaande foto.



Het breit lekker met deze wol van het merk Scheepjes. Nu is het even doorzetten, want het wordt al snel een beetje saai. Hoewel dat ook weer ontspannend is. Gewoon recht en averecht, hier en daar een kabel.

Ik merk dat ik nu veel beter zie wat er gebeurt met de steken, dan vroeger. Ik kan zelfs uittellen hoeveel toeren ik na de kabelkruising alweer gebreid heb. Maar die zelfgemaakte toerenteller is ook heel handig en heel fijn om steeds een kraaltje te kunnen doorschuiven voor het honingraatpatroon en de kabels aan de zijkanten.

Nieuw item: de Bedrader, voor het inzetten en bedraden van de naald.

Het komt natuurlijk voor dat ik wel een artikel zie, maar pas bedenk dat het voor Het Singer Winkeltje heel handig zou zijn als iemand ernaar vraagt.

Zo ging het bij deze multifunctionele draaddoorhaler oftewel de Bedrader.



Dit vernuftige apparaatje heeft twee modelijkheden.

Aan de ene kant zit een uitsparing waar precies de naald in past, zodat je de platte kant links hebt. Precies waar hij moet zitten voor de Featherweight of je houdt bij moderne machines de Bedrader iets anders vast, met de platte kant naar achteren.
Zo kan je de naald makkelijk in de machine steken.



De naald past maar op één manier in het gleufje.

Nu hoef je niet de naald vast te houden, maar de Bedrader. De kans dat je halverwege toch de naald omdraait en de naald verkeerd komt te zitten is nu heel klein.




De tweede toepassing zit aan de andere kant. Daar zit een dunne spleet en een haakje. Het haakje moet naar boven wijzen.


Laat de draad door de spleet lopen, van achter naar voren.




















Beweeg de Bedrader langs de naald, van boven naar beneden en druk voorzichtig de schuif van de Bedrader tegen de naald. Bij het oog van de naald zal een klein metalen pennetje door het oog heen gaan steken, dat tegelijk de draad door het oog duwt.





Hieronder zie je dat gebeuren.



De draad zit met een lus door de naald heen. Natuurlijk kan je nu aan de lus trekken en dan zit de draad ook goed, maar aan de Bedrader zit ook een haakje om de lus te pakken.




Even hengelen en je trekt zo de draad door de naald. Is vooral handig bij moderne machines die van voor naar achteren bedraad worden.



Inderdaad een handig apparaatje en klein genoeg voor ieder naaidoosje.



De bedrader kost €5 en met verzendkosten erbij €6.

Periodiek onderhoud aan naaimachines.

Vorige week zaterdag was er een Singer Onderhoudsworkshop in Staphorst, bij Quiltpalace. Verschillende tassen met gereedschappen, onderdelen, bestelde artikelen en spullen voor de Voetjesworkshop stonden allemaal klaar om vroeg in de ochtend te vertrekken.

Als we naar de kaart kijken, zijn er drie routes naar Staphorst, bovenover, onderdoor of via de dijk. Ik ben dol op de Afsluitdijk en dat is ook rustig rijden.

Het licht boven het Ijsselmer was mooi. Dat is genieten en gelijk het vakantiegevoel.

Verder heb ik vooral zitten breien. Mijn echtgenoot zat achter het stuur.... 

Helaas zag ik op de terugweg dat ik een fout had gemaakt, dus ik moest weer een deel uithalen. Ik zal er een volgende keer iets over vertellen. (Inmiddels ben ik bij de eindfase en is de volgende trui al uitgekozen.)

We waren ruim op tijd, dat is een gerustellend gevoel. Al snel druppelden de deelnemers binnen.

Het was weer zo'n gezellige groep! Er waren verschillende uitvoeringen van de Singertjes, dus het was ook leerzaam om eens bij elkaar te kijken hoe de elektradraad van de lamp bij de een of de ander beschermd is tegen het mechaniek. Er was zelfs nog een machientje met een condensator die door de eigenaresse eigenhandig is verwijderd, met wat aanwijzingen natuurlijk!



Het leuke van een workshop is dat veel dames hun machientje vervoeren in een tas of trolley, zodat gelijk ervaringen kunnen worden uitgewisseld. Deze set van Stanley kan je op elkaar zetten en is dan een trolley met onderin ruimte voor de machine en bovenin nog een bak voor de rest van de spullen die je mee wilt nemen.




Nadat iedereen geïnstalleerd was en de koffiekopjes gevuld waren, begon het onderhoud.

Het blijft de vraag hoe vaak je je naaimachine moet schoonmaken. En ook waarmee.

Ik heb alleen maar oude naaimachines, dus electronica en printplaten, daar weet niet niets van af.

Het gaat bij het schoonmaken om het mechanische van de machine. De transporteur die de stof verplaatst, de naald die de draad door de stof prikt en het hele mechanisme bij het spoelhuis, dat de draad om de spoel laat draaien.

Eerst maak je alles stofvrij met een kwast. Ook onder de steekplaat, waar de transporteur een verzamelplaats is van allerlei vezeltjes van je lapjes.

Alles wat beweegt kan slijten. Metaal dat over metaal scheurt moet dat zo soepel mogelijk doen. Een druppeltje olie tussen de bewegende delen helpt de beweging met zo min mogelijk wrijving uit te voeren en gaat slijtage tegen. Er zit een boekje bij je machine of er is een handleiding op internet te vinden waar precies in staat waar je moet oliën. Ben je je boekje kwijt? Vraag desnoods op Facebook wie je aan een kopietje kan helpen!
Dat is dus het oliën. Van Singer moet het na 8 uur draaien van het mechaniek. Dat zou 8 uur gebruik van de machine zijn. Bij dagelijks intensief gebruik misschien eens per week?

Bij naaimachines zet de elektra de motor in beweging. Of dat veel of weinig is bepaal je met het voetpedaal. De motor zet het vliegwiel in beweging en het vliegwiel de stang waar de naald met allerlei mechaniek door op en neer gaat. Dezelfde stang heeft via tandwielen en een verticale stang een verbinding met het onderste gedeelte van de naaimachine. Daar wordt nu de transporteur in beweging gezet en het draaimechanisme van het spoelhuis.
De tandwielen hebben zo nu en dan een beetje vet nodig. Een sliertje op de tandwielen terwijl je het vliegwiel laat ronddraaien is genoeg. Doe dit bij intensief gebruik een aantal keren per jaar.
Afhankelijk van het type motor zou er een of twee keer per jaar een beetje motorvet in de gaatjes van de motor moeten. Kijk hiervoor in het boekje of laat je goed informeren!



De naald en de transporteur moeten goed op elkaar afgesteld zijn, want de lapjes stof mogen pas verplaatst worden als de naald uit de stof is. En de naald en het spoelhuismechanisme moeten ook elkaar op het juiste moment benaderen, anders neemt de haak van het spoelhuismechanisme niet de bovendraad mee van de naald.

Dit alles heet TIMING en dat is door de fabriek goed ingesteld.

Natuurlijk kan daar bij grote uitzondering iets mis mee zijn, dan naait je machine niet meer. Maar als de steekjes nog goed zijn is daar niets mee aan de hand, dus kom je er ook niet aan. Mocht je naaimachine steken overslaan, dan probeer je eerst met een andere naald of het probleem dan over is.

Wat de steekjes nog meer beïnvloedt zijn de onderdraad- en bovendraadspanning. Die zijn ook in te stellen en eigenlijk moet iedereen dat eens proberen en doen als het nodig is.

Een oude mechanische naaimachine is dus goed zelf te onderhouden, als je weet hoe het moet. En dat valt te leren!

1. Ontstoffen
2. Oliën
3. Smeren
4. Draadspanning afstellen

Als je je machine kent, hoor je vanzelf wanneer het weer nodig is om haar schoon te maken!

Voor de Singer Featherweight geef ik daar workshops voor, in overleg zijn ook andere machines welkom, mits het ouderwetse mechanische machines zijn.


Even verder over zaterdag. Na de middagpauze heb ik de bakjes met Singer voetjes neergezet en werden die uitgeprobeerd. Er zijn er zoveel, dat er keus genoeg is.



Veel deelnemers bleken die voetjes zelf ook te hebben, maar kenden het gebruik nog niet. Het zijn allemaal leuke toepassingen van de naaimachine, die zo slim bedacht om het naaiwerk van zomen, rimpels en plooien een stuk makkelijker te maken. Of in een oogwenk een sierlijke bies voor een kussenhoes te naaien.
















Zo werden tegelijkertijd met het proberen van de voetjes, ook de schoongemaakte machines getest. En die snorden gelukkig weer soepel!

De volgende workshop is in Etten-Leur, bij Quiltshop Leur, op zaterdag 25 maart. Kijk maar in de agenda van Het Singer Winkeltje! Er zijn nog een aantal plaatsen.