maandag 7 juli 2014

Singer 201K van 7 juni 1939.

Er kwam een nieuwe oude Singer op mijn pad en die hebben we vanmorgen opgehaald. De zomervakantie is begonnen, dus lekker veel tijd om aan naaimachines te werken!

 Het serienummer liet zien dat de machine van 7 juni 1939 is. We hebben dus net haar 75e verjaardag gemist! 
Ik denk dat er bijna geen onderhoud gepleegd is. Daar zijn meerdere aanwijzingen voor! 
De machine was vies aan de buitenkant. Er was natuurlijk een tijd dat vrouwen rookten achter de naaimachine, hoewel dat bijna onmogelijk is tijdens het naaien. Waarschijnlijk stond deze machine in een ruimte waar gerookt werd. 
Het vermoeden van wat achterstallig onderhoud komt nog meer door de binnenkant van de machine. 
Schoon! Stoffig, maar schoon. Geen spoor van naaimachine-olie, geen resten van smeermiddel op de tandraderen. Zo schoon, dat de machine als nieuw leek. 
De buitenkant ziet er wel gebruikt uit, met wat slijtage op het blad, krasjes van spelden en afgesleten motieven. Ik vind dat wel wat hebben, een naaimachine die flink in gebruik is geweest. Wat zou er allemaal mee gemaakt zijn?

Ik heb de machine zover gestript als nodig was.
Alle metalen onderdelen die zilverkleurig zijn in een badje met zeep gedaan, de kleine schroefjes in een theezeefje. De zwartgeverfde plaat van de steeklengte-regelaar en de zwarte delen van de bovendraadspanningsregelaar neem ik alleen met olie af, want de zwarte lak verdwijnt door zeep.

Met tissues, wattenstaafje en naaimachine-olie overal het stof verwijderd en alle onderdelen geolied.

De tandraderen gesmeerd met Singer Motorvet en ook in de twee gaatjes van de motor een kneepje motorvet gedaan. Op die manier worden de watjes achter die gaatjes gevuld, die het vet doorgeven naar de assen van de motor.

Er zijn tandraderen bovenin de machine, daar kan je bij aan de achterkant. Een rond klepje boven de motor sluit die toegang af, maar dat kan je opzij schuiven of verwijderen. Op deze foto is dat nog niet schoongemaakt!
 Ook onder de machine zitten tandraderen. Je moet daarvoor de machine op z'n kant leggen.
Onder de kant van de naald moet je even twee schroefjes losschroeven, dan kan je het dekseltje verwijderen en kan je bij de raderen.
Knijp wat vet op de raderen en beweeg het vliegwiel van de naaimachine heen en weer om het vet te verspreiden. 

Aan de andere kant zit ook een plaats met raderen en een grote deksel, maar daar is een kier waar het tuutje van de tube smeervet doorheen gestoken kon worden.
Ik heb extra aandacht besteed aan het smeren van de schroef waarmee je de transporteur van de Singer 201 kan laten zakken. Dat is nodig voor Free Motion Quilten en ook voor vrij borduurwerk. Een hele mooie toepassing van dit model!
Als je de schroef losdraaid, kan je een andere stand van de transporteur vastzetten. Op deze manier bewegen de tandjes van de transporteur de stof wel of juist niet.
Als de transporteur de stof niet voortbeweegt, kan jij dat zelf doen en alle kanten op, naar voren en naar achteren, naar links en naar rechts. Vroeger was dat voor verstelwerk, om gaten in sokken of kleding te dichten door heen en weer te naaien. Maar tegenwoordig is het voor quilten met figuren handig of om tekeningen op stof te maken met garen.
Op het moment dat ik dacht klaar te zijn met schoonmaken, zag ik de naaldhouder en de persvoethouder. Deze twee stangen worden voortbewogen in de kop van de naaimachine en zagen er ook bruin uit. 
Ik heb bij een andere Singer naaimachine ze wel eens helemaal losgehaald om ze in een sopje te leggen, maar dat ben je ook met de instellingen van de timing bezig en geloof me: het is te doen, maar kost heel veel tijd als je er niet zo bedreven in bent.

Ik heb nu een theedoek en een plastic deksel met wc-papier onder de stangen gelegd en ze schoongemaakt met een wattenstaafje en groene zeep. Dat is een precisie werkje, want de zeep mag absoluut niet op de zwarte verf van de naaimachine komen. De verf kan daardoor gaan bladderen. De bescherming die het dekseltje biedt is dan ook voor de onderkant van de naaimachine.
Ook voorkomt zo'n dekseltje dat de schroefjes van de draadgeleider en de onderdelen van de naaldhouder in het spoelhuis kunnen vallen als je alles weer in elkaar zet. Het is een tip......
Kijk eens hoe mooi ze glimt, deze 75 jarige dame!

Ik ben nog niet helemaal klaar, want er moet nog een nieuw snoer aan de machine.
Maar ik was zo nieuwsgierig! Hoe zou de naaimachine het doen?
Een klein stukje Free Motion om even te proberen. 
Ik kan het niet zo goed, maar het geeft zo'n leuk effect! Een beetje spelen met de onderdraadspanning. De bijbehorende spoeltjes gebruikt, dus geen idee welke kwaliteit garen daar op zit.
Net als 44 jaar geleden weer mijn naam leren schrijven!

Deze Singer 201 is nu al mijn favoriete 201!